Θωμάς, ο λεγόμενος Δίδυμος

(Ίω. 20, 24. 21, 2). Εβραίος από τη Γαλιλαία ό απόστολος Θωμάς αναφέρεται τρεις φορές στο Ευαγγέλιο τού Ιωάννου. Από τις τρεις αυτές αναφορές συμπεραίνουμε ότι υπήρξε από τούς πλέον αφοσιωμένους μαθητές του Χριστού και τον αδικούν αθέλητα όσοι του έχουν προσάψει το χαρακτηρισμό «άπιστος Θωμάς». Και να γιατί: Όταν ό Κύριος είπε στους μαθητές του να πάνε στη Βηθανία γιατί είχε πεθάνει ό φίλος του Λάζαρος, εκείνοι τον απέτρεπαν: Διδάσκαλε, μόλις τώρα οι Ιουδαίοι ζητούσαν να σε λιθοβολήσουν, κι εσύ θες να πάς πάλι εκεί; (Ίω. 11, 8).Όμως ό Θωμάς είπε στους άλλους μαθητές: Πάμε κι εμείς, να πεθάνουμε μαζί του (Ίω. 11, 16), πού δείχνει την αγάπη και την αφοσίωση του στον Κύριο.

Όταν άλλη φορά -κατά το Μυστικό Δείπνο- ό Ιησούς λέει στους μαθητές του να έχουν εμπιστοσύνη στον Θεό και στον ίδιο και ότι ξέρουν το δρόμο πού οδηγεί εκεί πού πηγαίνει ό ίδιος, ό Θωμάς του λέει: Κύριε, δεν ξέρουμε πού πηγαίνεις- πώς λοιπόν μπορούμε να ξέρουμε την οδό πού οδηγεί εκεί; (Ίω. 14, 5). Για να πάρει την απάντηση: Εγώ είμι ή οδός και ή αλήθεια και ή ζωή.

Τέλος, κατά την πρώτη εμφάνιση του Χρίστου μετά την ανάσταση του στους μαθητές, από το χώρο πού ήταν συγκεντρωμένοι και κρύβονταν «διά τον φόβον των Ιουδαίων», απουσίαζε ό Θωμάς. Όταν οι άλλοι μαθητές του έλεγαν ότι είδαν αναστημένο το Χριστό, εκείνος εξέφρασε τις αμφιβολίες του, ζητώντας χειροπιαστές αποδείξεις. Το Ευαγγέλιο δεν αναφέρει το λόγο απουσίας του, αλλά οι άγιοι Πατέρες επισημαίνουν ότι κατ' οικονομίαν του Θεού απουσίαζε, για να υπάρχει μία επιπλέον επιβεβαίωση της Αναστάσεως. Κι αυτή έλαβε χώρα μεθ' ημέρας οκτώ (Ίω. 20, 26-29), όταν ό Θωμάς είδε τον Κύριο. Και όχι μόνο δεν θέλησε να βάλει το δάκτυλο του επί τον τύπον των ήλων, αλλά μες απ' την καρδιά του διεκήρυξε: ό Κύριος μου και ό Θεός μου.

Ό απόστολος Θωμάς κήρυξε τό λόγο του Θεού στα μέρη της Συρίας και στις 'Ινδίες, πιθανόν δε και στην Αρμενία. Βρήκε μαρτυρικό θάνατο στην πόλη Καλαμίνα των Ινδιών. Ή μνήμη του τιμάται στις 6 'Οκτωβρίου.